Πολιτική επικοινωνία: οι παραβιάσεις βασικών κανόνων...

Τα είχα σημειώσει εγκαίρως, άρα έχω τη δυνατότητα να πω δύο λόγια, χωρίς να θεωρηθώ εκ των υστέρων προφήτης. Είχα συναντήσει για πρώτη φορά το Γιώργο Παπανδρέου το 1983 και έκτοτε, χωρίς να έχω συχνές επαφές με τον ίδιο ή το περιβάλλον του, παρακολούθησα όλες τις φάσεις της πορείας του.

Η ηγεσία του Γ. Παπανδρέου παραβίασε βασικούς κανόνες της πολιτικής επικοινωνίας. Ένα πρώτο στοιχείο μιας πολιτικής αμηχανίας, ήταν η αδυναμία να κατασταλλάξει σε μια βασική agenda 3-5 θεμάτων, στα οποία να επιμείνει μέχρι τέλους. Χαρακτηριστικά φαινόμενα, το ότι άλλοτε δεσμευόταν για 5 ζητήματα, άλλοτε για 10, άλλοτε για λιγότερα ή περισσότερα. Αναμενόμενη κατάληξη, το ότι την περίοδο των εκλογών, σε βασικά του έντυπα, το ΠΑΣΟΚ εκφραζόταν από 5-6 διαφορετικά συνθήματα.

Αν αυτό είναι ένα επιφαινόμενο της σύγχυσης της ηγεσίας Παπανδρέου, το στρατηγικό κενό μπορεί να εντοπισθεί στις απλές, απλοϊκές αρχές που συστήνει ο (παραιτηθείς πρόσφατα) "γκουρού" του George Bush, ο Karl Rove. O Rove έβγαλε τον Bush νικητή στις εκλογές του 2004 και του 2000 με βάση αυτές τις τρεις αρχές, όπου συγκρίνει τους δύο βασικούς αντίπαλους, τον Γ. Παπανδρέου και τον Κ. Καραμανλή, στην περίπτωσή μας. Ας τις δούμε, γιατί είναι σύντομες:
-ποιο από τα δύο πρόσωπα θεωρείται πιο ισχυρή ηγετική προσωπικότητα,
-ποιο από τα δύο πρόσωπα θεωρείται πιο αξιόπιστο,
-ποιος από τα δύο ηγέτες θεωρείται ότι κάνει κάτι για εμένα, τον πολίτη.

Λίγο "μπακάλικη" η συνταγή των τριών παραπάνω κριτηρίων, θα πουν κάποιοι. Θα έλεγα ότι είναι μια απλοϊκή συνταγή για να "τσεκάρει" κάποιος σύνθετες πολιτικές διαδικασίες. Ο Γ. Παπανδρέου και σε αυτή την απλοϊκή συνταγή και στα σύνθετα πολιτικά κριτήρια, έδειχνε μια υστέρηση, μια αδυναμία να ανταποκριθεί.

...Κάποιοι θα πουν ότι το ζήτημα για τον Γ. Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ δεν "παίχτηκε" τόσο στο επίπεδο της επικοινωνίας, αλλά κυρίως στο γήπεδο της πολιτικής και της στρατηγικής. Δεν θα διαφωνήσουμε επί της ουσίας, η επικοινωνία είναι ένα απαραίτητο εργαλείο, που έχει αξία εφόσον υπάρχει πολιτικό περιεχόμενο.

Στον τομέα της στρατηγικής λοιπόν, είχα εγχειρήσει σε κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ, το βιβλίο του "πατέρα" της διαδικασίας αλλαγής (change management) John Kotter. Μια πρόχειρη ανάγνωση δείχνει ότι ο Γ. Παπανδρέου είχε παραβιάσει και τις οκτώ φάσεις της διαδικασίας αλλαγής, παρότι είχε συνταχθεί με το σύνθημα "Γιώργο, άλλαξέ τα όλα". Πέραν αυτού, ο Γ. Παπανδρέου έπραξε και τα οκτώ λάθη, που αναφέρει ο "γκουρού" Kotter ότι πρέπει να αποφεύγει ο ηγέτης της αλλαγής.

Είναι πολύ θεωρητικά όλα αυτά; Μάλλον όχι... Θα τα ξανασυναντήσουμε μπροστά μας. Τα ζητήματα αυτά δεν αφορούν το κλειστό σύστημα των πολιτικών, ούτε μόνο ένα δορυφορικό σύστημα συμβούλων και τεχνικών εξουσίας. Ήδη σε πολλά blogs γίνονται αναλυτικές συζητήσεις, τα e-debates έδωσαν ένα παράθυρο διαλόγου, σε μια εποχή που είχε θεωρηθεί ότι τα ζητήματα της πολιτικής έχουν περιορισθεί σε κάποιες κομματικές οργανώσεις, με ολιγάριθμα μέλη επαγγελματιών της πολιτικής. Είναι πολύ μακρύς ο δρόμος για να επεκταθεί ο διάλογος σε ένα ευρύτερο κοινό, που θα μπορεί να εμπλουτίσει με προφανή τρόπο τη στατική ελληνική κοινωνία.