Ανοιχτό Λογισμικό, Πόλεμος και Ειρήνη

Τις τελευταίες εβδομάδες, φάνηκε ότι η προοπτική υιοθέτησης Ανοιχτού Λογισμικού από το Δημόσιο ήταν η αιτία ή αφορμή να γραφούν δηλητηριώδη σχόλια σε παραπολιτικές στήλες ή να εκφραστεί η αντίθεση επιχειρήσεων πληροφορικής. Θα ήταν ανακριβές να πω «πολύς θόρυβος για το τίποτε». Η ένταση έχει αιτίες και οφείλεται κυρίως στο ότι στον τομέα των έργων πληροφορικής του Δημοσίου υπάρχει συσσωρευμένος «ηλεκτρισμός»: πολλές εταιρείες πληροφορικής παράγουν έργα που τους φέρνουν ζημίες αντί κερδών, ενώ από την άλλη πλευρά ένας μεγάλος αριθμός έργων, αν και έχει τυπικά ολοκληρωθεί, δεν δίνει καμμιά υπηρεσία στον πολίτη. Ορισμένες πλευρές φοβούνται ότι μια απότομη στροφή προς το Ανοιχτό Λογισμικό θα βάλει «μπουρλότο» σε αυτό το σκηνικό και θα κάνει τα πράγματα χειρότερα... Για όλους...

Θα επιχειρήσω να εκφράσω την άποψή μου στα ζητήματα που με ρώτησε η εφημερίδα Metropolis με την μαιευτική μέθοδο ή αυτό που λέμε στις τεχνικές της Επικοινωνίας «Ερωτήσεις και Απαντήσεις»...

Ερώτηση: Είναι το Ανοιχτό Λογισμικό μια ακτιβίστικη προσέγγιση της πληροφοριακής οργάνωσης του Δημοσίου και των οργανισμών;
Απάντηση: Παρότι αρκετοί επαγγελματίες της πληροφορικής, αλλά και πολίτες σε όλον το κόσμο, επενδύουν την προώθηση του Ανοιχτού Λογισμικού με ιδεολογογικές παραμέτρους, εντούτοις αυτές οι εφαρμογές στις ώριμες αγορές είναι πλέον mainstream. Δύο άρθρα του Economist που επικαλούμαι σε παλιότερη ανάρτηση του blog μου, το εξηγούν αναλυτικά και σε βάθος. Μεγάλοι οργανισμοί, πολύ γνωστές πολυεθνικές επιχειρήσεις και κρατικοί οργανισμοί υιοθετούν εφαρμογές Ανοιχτού Λογισμικού, επειδή θεωρούν ότι το ρίσκο είναι μικρό και τα οφέλη μεγαλύτερα.

Ερώτηση: Το όφελος από τη στροφή στο Ανοιχτό Λογισμικό εντοπίζεται μόνο στο κόστος;
Απάντηση: Το κόστος, κατά τους ίδίους τους οργανισμούς που εγκαθιστούν Ανοιχτό Λογισμικό στα συστήματά τους, είναι ένα σημαντικό κίνητρο για αυτούς. Ωστόσο, όπως εξηγούν τα στελέχη τους, υπάρχουν και άλλα πλεονεκτήματα, τα οποία λαμβάνουν υπόψη τους. Η «κλειστή» λογική ορισμένων μεγάλων διεθνών εταιρειών πληροφορικής έχει ωθήσει τους πελάτες τους να βρουν τρόπους, ώστε να έχουν μεγαλύτερους βαθμούς ελευθερίας. Ένα επιπλέον κίνητρο για τους οργανισμούς είναι οι δυνατότητες να αξιοποιήσουν τα στελέχη τους, καθώς η εγκατάσταση εφαρμογών Ανοιχτού Λογισμικού απαιτεί περισσότερη δουλειά από αυτόν που έχει τέτοιες εφαρμογές στα συστήματά του. Ειδικά στις περιπτώσεις κρατών, υπάρχει και το κίνητρο της ανεξαρτησίας και της δημιουργίας θέσεων εργασίας.

Ερώτηση: Είναι εφικτή η αυτόματη αντικατάσταση σε μεγάλη κλίμακα παλαιών εφαρμογών με Ανοιχτό Λογισμικό;
Απάντηση: Εχουμε μπροστά μας το κλασσικο ερώτημα «Επανάσταση ή Εξέλιξη» (Revolution or Evolution). Δεν θα ήταν υπεύθυνο από πλευράς μου να δώσω μια απάντηση, για ένα θέμα που είναι αντικείμενο policy makers and technology strategists. Η άνοδος του Obama στην Προεδρία των ΗΠΑ έφερε μια ριζική αλλαγή στον Λευκό Οίκο. Σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου βασιλεύουν οι συμβατικές εφαρμογές και, μάλιστα, μέσω συμβάσεων που έχουν πανταχόθεν καταγγελθεί ως «λεόντειες», οι αποφάσεις θα πρέπει να είναι γενναίες, ωστόσο η υλοποίηση θα πρέπει να γίνει μέσω επεξεργασμένου πλάνου, που θα προβλέπει φάσεις και θα αξιολογεί τα ρίσκα.

Ερώτηση: Η προώθηση εφαρμογών Ανοιχτού Λογισμικού είναι αρκετή για να λύσει το τέλμα στην Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση;
Απάντηση: Οχι, επουδενί... Η κυβέρνηση θα πρέπει να βρεί λύσεις σε ένα γενικότερο πρόβλημα: η ελληνική δημόσια διοίκηση «πνίγει» σχεδόν όλα τα έργα Πληροφορικής και αφήνει τους πολίτες να παλεύουν με τη χαρτούρα και την ανοργανωσιά.

Αυτά και άλλα πολλά θέματα, θα συζητηθούν σε σχετική εκδήλωση που θα γίνει στις 9 Δεκεμβρίου, ενώ ο διάλογος έχει ήδη ξεκινήσει στο blog www.knowhow.gr/egov

Ποια ιδιότητα με νομιμοποιεί να εκφράζω την άποψή μου; Κατ' αρχάς, του χρήστη, που πριν 2,5 χρόνια ζύγισε τα υπέρ και τα κατά, «ανέκρινε» τον προμηθευτή του και προχώρησε στην υιοθέτηση εφαρμογών Ανοιχτού Λογισμικού (μεταξύ άλλων και του www.knowhow.gr, αλλά και για έργα πελατών της εταιρείας μου). Κατά δεύτερον, με την ιδιότητα του πολίτη, που θεωρεί υποχρέωσή του να έχει άποψη, που εκτός από τα προσωπικά/επαγγελματικά του ενδιαφέροντα, οφείλει να λαμβάνει υπόψιν του θέματα του συνόλου, της κοινωνίας. Προφανώς, τα παραπάνω συνθέτουν την άποψη ενός μη ειδικού (δεν θα χρησιμοποιήσω ως άλλοθι το πτυχιο μου του Πολυτεχνείου για να προφασιστώ ότι είμαι ειδικός σε ένα τομέα, που δεν έχω εμπειρία ή commitment).

Τέλος, οι απόψεις που εκφράζονται εδώ και ό,τι θα ακολουθήσει στην πορεία προς την εκδήλωση της 9ης Δεκεμβρίου, τίθενται στην κρίση όλων, που μπορούν να καταθέσουν σχόλια και κριτική στα blog που εκτίθεμαι, όπως κατ' επανάληψη έχει συμβεί σε κείμενα που φέρουν την υπογραφή μου. Αυτό είναι και το πιο ωραιο μέρος της μικρής αυτής περιπέτειας: ο διάλογος και η αντιπαράθεση που μας κάνουν πιο μετρημένους, πιο σοφούς και περισσότερο κοινωνικούς.

*photo via flickr*