Εκλογές 2009 και Online επικοινωνία: καχυποψία ή/και απότομη προσγείωση;

«Ξεραϊλα», αμηχανία, απουσία, αναδίπλωση, είναι μια σειρά όροι με τους οποίους άνθρωποι της online επικοινωνίας και των social media χαρακτηρίζουν τον τρόπο με τον οποίο φαίνεται ότι θα αξιοποιήσουν οι πολιτικοί και τα κόμματα το Internet, στις εθνικές εκλογές του 2009.

Ανεξάρτητα για ποιος όρος ταιριάζει περισσότερο, φαίνεται ότι η αξιοποίηση του Internet θα είναι:
-περιστασιακή,
-με χαμηλά budgets και δίχως ορατά πλάνα,
-χωρίς αρκετές δημιουργικές και εμπνευσμένες ιδέες που θα ξεχωρίσουν στο ευρύ κοινό,
-με καποιες εξαιρέσεις, που πιθανόν θα διατηρήσουν τη συγκρατημένη αισιοδοξία για την δυνατότητα της Ελλάδας να παρακολουθήσει τις διεθνείς τάσεις, που επιβάλουν την αυξανόμενη συμμετοχή της Online επικοινωνίας στην πολιτική και ιδίως στις εκλογές.

Μια πιο ψύχραιμη ανάλυση των πραγμάτων, ρίχνει φως στο γιατί φθάσαμε στις εκλογές 2009 με κατεβασμένα γκάζια. Για να δούμε μερικούς λόγους:

1.Τα κόμματα και οι πολιτικοί, πλην λίγων εξαιρέσεων, δεν έχουν αφιερώσει χρόνο και διάθεση στο να κατανοήσουν, να πειραματιστούν, αναπτύξουν την παρουσία τους στο Διαδίκτυο.

2.Η αντιμετώπιση της Online επικοινωνίας από το πολιτικό σύστημα, με τις πρακτικές που αντιμετωπίζει τα συμβατικά Media, έχει φέρει απογοητεύσεις και έχει οδηγήσει ορισμένους σε λάθος δρόμο. Αυτό έχει επίπτωση και σε θέματα κόστους.

3.Ο (άλλοτε ακήρυχτος, άλλοτε ολοφάνερος) πόλεμος κλασσικών media με online μέσα, έχει τίμημα και για τις δύο πλευρές... Μια από τις παρενέργειες είναι να δημιουργηθεί φόβος στα κόμματα και τους πολιτικούς απέναντι στα online μέσα και τα social media...

4.H οικονομική κρίση, έχει δημιουργήσει ένα κλίμα ελλείμματος σε πόρους και σε μεράκι ανθρώπων. Είναι πολύ μεγάλος μύθος το ότι η online επικοινωνία είναι φθηνή και εύκολη... Επικίνδυνος μύθος... Ναι, πράγματι δεν χρειάζεται σπουδαίο κεφάλαιο, αλλά δεν είναι «τζάμπα». Οντως, δεν θέλει στρατιές διαχειριστών, αλλά π.χ. ένας πολιτικός χρειάζεται 1-2 άτομα, με γνώση, μεράκι, πολιτική παιδεία...

5.Ορισμένα χαρακτηριστικά του πολιτικού συστήματος (χρηματοδότηση εκλογών με πολιτικό χρήμα, πελατειακό δίκτυο), έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τη φύση της online επικοινωνίας και των ανοικτών κοινωνικών δικτύων (social media)... Γι’ αυτό κάποιοι πολιτικοί έκαναν πίσω: όταν ένοιωσαν την αντίφαση και είδαν τα ρίσκα, προτίμησαν την ασφάλεια των παραδοσιακών πρακτικών επικοινωνίας.

6.Μερικά ελληνικά χαρακτηριστικά ενίσχυσαν τα παραπάνω φαινόμενα: η άνθηση δημοσιογραφικων blogs, καθώς και η επιθετικότητα ορισμένων ανθρώπων των social media, είναι στοιχεία που επικαλούνται αρκετοί πολιτικοί για να αιτιολογήσουν την επιφυλακτικότητά τους...

Πολιτικοί φοβισμένοι, πολίτες υποψιασμένοι/καχύποπτοι…

Με άλλα λογια, υπάρχουν αρκετές ερμηνείες για ποιο λόγο οι εθνικές εκλογές 2009, δεν θα αφήσουν στην ιστορία κάποιο αξιοσημείωτο ίχνος, ως προς την αξιοποίηση των τάσεων, πρακτικών, τεχνικών, μοντέλων που βλέπουμε να κερδίζουν έδαφος, όχι μόνο στην Αμερική του Obama, αλλά και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

Πάνω απ’ όλα, όμως, μπορούμε να πούμε το εξής: σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής της χώρας, στην πολιτική, στην επιχειρηματική σκηνή, είναι ολοφάνερο αυτό που συμβαίνει τούτη την περίοδο... Η Ελλάδα του 1974-2009 βρίσκεται σε κόντρα με τις διεθνείς τάσεις: μια κοινωνία κλειστή, με πανίσχυρους δεσμούς ομάδων / οικογενειών / συμφερόντων, έχει απέναντί της τον άνεμο των ανοικτών συστημάτων. Τα μοντέλα που φέρνει το Internet στην πολιτική και τις επιχειρήσεις, δεν μπορούν να συνυπαρξουν αρμονικά με τις δομές της διαπλοκής, της οικογενειοκρατίας και τα πελατειακά δίκτυα...

Είναι αδύνατο να «κάτσει» η online επικοινωνία πάνω στις κλειστές διαδρομές της παραδοσιακής επικοινωνίας... Το κόστος είναι ασήκωτο, αλλά και τα interests δεν το επιτρέπουν... Θα έχουμε και διαμάχες και «αίμα και κάψιμο» συμπεριφορών που δεν αντέχουν στα νέα δεδομένα.

Αρκετό καιρό πριν, περιέγραψε τα θέματα αυτά από τη δική τους σκοπία ο Θ. Καρούνος αναφερόμενος σε «δυο αντιφάσεις και μια υπόσχεση».

Ας μην θεωρούμε πάντως ότι αυτά τα φαινόμενα είναι μόνον ελληνικά... Απλώς στην Ελλαδα γίνονται πιο άγαρμπα, με τις κατεστημένες δυνάμεις να έχουν με το μέρος τους το πλεονέκτημα, ότι μπορούν να εφαρμόζουν τους νόμους με βάση τα συμφέροντά τους...

Όλα αυτά, σε μια κοινωνία, πού δεν εχουν μαθει να ακούνε οι πολιτικοί, δυστυχώς τα «παράθυρα» επιδείνωσαν αυτό το μειονέκτημα. Δεν ακούμε ούτε εμείς, οι πολίτες... Χάνει μεγάλο μέρος της αξίας της η online επικοινωνία, υπό αυτές τις συνθήκες. Για να μάθουμε να ακούμε, ας δούμε μια φοβερή ανάλυση από μια φοβερή γυναίκα.

Τέλος, μπορούμε να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι. Ο πρώτος / η πρώτη πολιτικός, που θα δει ως ευκαιρία να μπει στην σκηνή μέσα από το Internet, κάτι που θα μπορούσε να γίνει και σε αυτές τις εκλογές, θα δείξει σε όλους πόσο ρεαλιστικό είναι και πόσο το «παλιό σύστημα» είναι όμηρος ξεπερασμένων, πανάκριβων και αναποτελεσματικών δομών πολιτικής επικοινωνίας.