Monday, January 25, 2010

H ηλεκτρονική διαβούλευση έχει μερικά κακά. Και τρία συν. Να τα προστατεύσουμε

Η κατάσταση της χώρας είναι πράγματι κρίσιμη, σε πορεία πτώχευσης. Σε ένα σύνδρομο Τιτανικού, οι περισσότεροι γύρω μας, με πρώτους απ' όλους την πλειοψηφία των πολιτικών, κάνουν business as usual, λες και δεν συμβαίνει τίποτε. Τα spreads στα επιτόκια είναι ένα κόλπο των ξένων. Η ανάγκη για σκληρά μέτρα είναι τρικ του Γιώργου Παπακωνσταντίνου, για να γίνει επίθεση στους δημοσίους υπαλλήλους.

Όσοι αντιλαμβάνονται ότι αυτά είναι αστειότητες, ζητούν άμεσα μέτρα και, μεταξύ των άλλων, να μπει φρένο στην πολυτέλεια της διαβούλευσης, όπως ο Αλέξης Παπαχελάς στο άρθρο του.

Θα συμφωνούσα με τους επικριτές της ηλεκτρονικής διαβούλευσης μόνο στο ότι έχει απλωθεί πάρα πολύ ο τραχανάς. Η διαβούλευση, όμως, είναι πολύτιμη, γιατί έχει αποδειχθεί ο μόνος τρόπος για να αλλάξει ο,τιδήποτε σε αυτή τη χώρα. Όσες αποφάσεις έχουν αφεθεί στον στενό κύκλο Βουλής/media/ακαδημαϊκής ελίτ/επιχειρηματικού lobby, όλες έχουν οδηγήσει σε εκθετική αύξηση των συμπτωμάτων που μας έχουν οδηγήσει στο σημερινό σημείο. Να μπει ο κόσμος στο παιγνίδι, για να ελέγξει τα κλειστά συστήματα, που ψηφίζουν νόμους, για να τους παραβιάζουν κατά βούληση κλπ.

Το μεγάλο στοίχημα του Γιώργου Παπανδρέου και των συνεργατών του είναι να περιορίσουν τη διαβούλευση σε θέματα που αφορούν την τραγικά επείγουσα υπόθεση της οικονομίας και ό,τι συνδέεται στενά με αυτήν. Δύο παραδείγματα:

ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΓΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΕΞΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟ
Οι πονηροί συνδικαλιστές (π.χ., των ταξιτζήδων) υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να φορολογηθούν οι βιομήχανοι και όχι οι "ταλαίπωροι" της κατηγορίας τους. Ποιοί βιομήχανοι; Πόσοι απέμειναν στη χώρα; Χιλιάδες πολίτες έχουν αντιληφθεί ότι η φορολογική καταρρευση, εκτός από την ασυδοσία μεγαλοεισοδηματιών, είναι και "κατάκτηση" δεκάδων συντεχνιών, που τα έχουν βρει με τους εφοριακούς, με την ανοχή (μόνον;) αρκετών πολιτικών. Η διαβούλευση ειναι ο μόνος τρόπος για να μπουν οι πολίτες στο παιχνίδι, για να καταλάβουν οι πολιτικοί ότι έχουν μεγαλύτερο κόστος αν ανέχονται τη φοροδιαφυγή από γιατρούς, υδραυλικούς, παρκαδόρους, μπαρ.


ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΛΗΣΤΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ
Να το πούμε ξεκάθαρα... Τα στοιχεία που αποκαλύπτονται τον τελευταίο καιρό, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι στο χώρο της περίθαλψης δεν έχουμε απλώς φοροδιαφυγή. Ένας αριθμός παραγόντων της εφαρμόζει συνθήκες καταλήστευσης, που "γράφει" πολλαπλάσια φάρμακα, έχει συμβάλλει στη χρεωκοπία των ταμείων και παρέχει -στις περισσότερες περιπτώσεις- άθλιες, πανάκριβες υπηρεσίες για τις οποίες ζητά και "φακελλάκι". Δεν είναι μια απλή παρανομία, πρόκειται για "μαφία". Το άρθρο της Καθημερινής για τους 200 γιατρούς που "πούλαγαν" τα χειρουργεία σε προμηθευτές είναι εύγλωττο.

Πριν περίπου είκοσι μέρες, η Ελευθεροτυπία αποκάλυψε έγγραφα για μια αντίστοιχη ιστορία, αλλά τα media (και οι πολιτικοί) ασχολήθηκαν με την υπόθεση Κακαουνάκη,
που είχε, ενδεχομένως, κάποιο αντικείμενο, όμως από πλευράς δημοσίου συμφέροντος οι αποκαλύψεις της Ελευθεροτυπίας ήταν εκατομμύρια φορές πιο ενδιαφέρουσες.

Να γίνει, λοιπόν, ηλεκτρονική διαβούλευση για την περίθαλψη, για να βρουν στο φως οι εμπειρίες χιλιάδων πολιτών στα νοσοκομεία, στα ιδιωτικά ιατρεία και στις ασφαλιστικά ταμεία. Να αντιληφθεί το πολιτικό σύστημα ότι δεν μπορεί να καλύπτει αυτή την αθλιότητα, που έχει ληστέψει τα ταμεία του κράτους και έχει οδηγήσει δεκάδες χιλιάδες πολίτες σε αναξιοπρεπεις συναλλαγές. Η ηλεκτρονική διαβούλευση ασφαλώς θα προφυλάξει και τις ιστορίες εκατοντάδων γιατρών και νοσηλευτών, που ίσως να μην είναι η πλειοψηφία στο χώρο τους, αλλά εξακολουθούν να έχουν επαγγελματική συνείδηση και ανθρώπινη αξιοποπρέπεια.


Ο ΡΟΛΟΣ ΠΑΝΑΡΕΤΟΥ ΚΑΙ ΒΡΥΩΝΗ
Πριν μερικές μέρες είχε γίνει "σίριαλ" η τοποθέτηση του Παναγιώτη Βρυώνη* στον ΔΣ του ΟΠΑΠ. Γράφτηκαν πολλά, από διαφορετικές γωνίες και με ποικιλία κινήτρων. Η πιο σημαντική πάντως παρατήρηση που θα μπορούσε να γίνει από τη σκοπιά της διατήρησης μιας πρωτοβουλίας που είχε πάρει το ΠΑΣΟΚ στον τομέα του Online Ecosystem, είναι ότι κάποιος σαν τον Παν. Βρυωνη είναι χρήσιμος στην κυβέρνηση, γι' αυτό ακριβώς που πήγε πριν 3-4 χρόνια στο επιτελείο του Γ. Παπανδρέου: να συμβάλλει, ώστε η κυβέρνηση να αναπτύξει -θεσμικά πλέον- τα κανάλια επικοινωνίας με τους πολίτες, όπως συμβαίνει και σε άλλες κοινωνίες.

Η δουλειά που έκανε ο Παν. Βρυώνης δεν ήταν μια πολυτέλεια, μια μικρή θυσία στη μόδα, μέχρι να γίνει το ΠΑΣΟΚ κυβέρνηση. Η επικοινωνία ενός οργανισμού, όπως είναι η Πολιτεία, με τους πολίτες μέσω του Internet και των δικτύων του, είναι μια τεράστια υπόθεση, που θέλει πόρους, commitment, συνέχεια, προσωπικότητες που θα φέρουν το βάρος και θα πάρουν πρωτοβουλίες, όχι σαν ανώνυμα στελέχη, αλλά εισφέροντας το προσωπικό τους credit.

Αυτό είναι ένα γενικότερο θέμα της κυβέρνησης του Γ. Παπανδρέου: ορισμένα πρόσωπα, που έχουν επιδόσεις, trust, αποσπώνται από τον πολύ κρίσιμο χώρο τους, για να τοποθετηθούν σε θέσεις όπου υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να τους απορροφήσει ο κυβερνητισμός. Οσο για την τοποθέτηση του Παν. Βρυώνη στο ΔΣ του ΟΠΑΠ, είναι τριτεύον θέμα σε σχέση με τα παραπάνω.

Παρόμοιες σκέψεις, σε ένα άλλο επίπεδο, αφορούν στον υφυπουργό Παιδείας και επικεφαλής της διαδικασίας της Ανοικτής Διακυβέρνησης καθηγητή Γιάννη Πανάρετο. Οι συνθήκες έχουν ωριμάσει σε όλον τον κόσμο, ώστε να πούμε πως η φυσική του θέση, είναι διπλα στον κ. Πεταλωτή ή στον κ. Παμπούκη. Η διαδικασία που έχει αναλάβει ο κ. Πανάρετος είναι τόσο σημαντική, που θα έπρεπε να είναι και αυτός αφοσιωμένος, χωρίς να μοιράζεται το χρόνο του με την "ρουφήχτρα" του υπουργείου Παιδείας. Μια τέτοια τοποθέτηση θα έδινε και κάποιο "σήμα" προς του υπουργούς εκείνους, που ζητούν νέες προσλήψεις, όταν το 30-40% των μισθοδοτουμένων των υπουργείων τους είναι αργόμισθοι.

Μήπως παραδίνουμε σημασία στην αξία της ηλεκτρονικής διαβούλευσης και του Internet; Ο χώρος είναι μικρός εδώ, για να παραθέσουμε στοιχεία που δείχνουν ότι η επιρροή του μπορεί να είναι ίση ή μεγαλύτερη των παραδοσιακών ΜΜΕ, με ένα πλεονέκτημα: είναι αρκετά διεσπαρμένο και επομένως δεν είναι καθόλου εύκολο να ελεγχθεί από ολίγους. Η εκλογή του Γ. Παπανδρέου (2007) και του Α. Σαμαρά (2009) και η κατάρρευση Καραμανλή/Ρουσόπουλου, είναι -πολύ χοντρικά- κάποιες ανατροπές που προωθήθηκαν με σημαντική συμβολή της μικροκλίμακας του Internet.

ΞΟΡΚΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΤΙΤΑΝΙΚΟΥ
Θα ήταν καλό, λοιπόν, να δοθεί απάντηση σε όσους θεωρούν ως περιτή ή επικίνδυνη πολυτέλεια την ηλεκτρονική διαβούλευση. Όπως έλεγα και σε φίλους του ΠΑΣΟΚ λίγο πριν τις εκλογές, συμφωνώ απόλυτα με το χτύπημα της διαφθοράς, που είναι ντροπιαστική για μια χώρα που κάποτε ήταν η μοναδική που είχε τη λέξη φιλότιμο. Ωστόσο, η διαφάνεια είναι δεύτερη ως προτεραιότητα.

Να μείνει στο κάδρο ο στόχος της διαφάνειας. Δεν μπορεί να φύγει, αφού ολοι ξέρουμε τι γίνεται στους Δήμους, τα νοσοκομεία και πώς συγκεντρώνουν 2-3 εκατομμύρια ευρώ για την προεκλογική τους εκστρατεία ορισμένοι υποψήφιοι βουλευτές μεγάλων εκλογικών περιφερειών. Ο πρώτος στόχος, όμως, είναι η οικονομία και οι άξονες συγκεντρωση εσόδων/παραγωγικότητα/ανταγωνιστικότητα/καινοτομία. Να αξιοποιηθεί η ηλεκτρονική διαβούλευση για να διαχύσει την αντίληψη του επείγοντος...

*Ο Παν. Βρυώνης με έχει τιμήσει με ορισμένα πολύ κριτικά σχόλια (τα οποία δεν με ενοχλούν, γιατί τα θεωρώ μέρος της αξίας της διαδικτυακής έκθεσης σε social networks και του conversation/engagement). Συνεπώς, τα όσα γράφονται εδώ δεν μπορουν να εκληφθούν ως κάποια αβάντα λόγω κοινωνικής γνωριμίας κλπ, κατά τον συνήθη τρόπο που πλάθονται οι θεωρίες συνωμοσίας στη χώρα.

No comments: