Έρευνα για τα ΜΜΕ στην Ελλάδα (μέρος 2ο)

Η επικαιρότητα (κυρίως, δε, λόγω της συγκυρίας της υπόθεσης «Ζαχόπουλου») οδήγησε τα «βήματα» της ανάλυσης του κ. Δημήτρη Μαύρου, Διευθύνοντος Συμβούλου της MRB Hellas, η οποία παρουσιάστηκε στο Forum του ΣΕΒ. Η ανάλυση του κ. Μαύρου έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, διότι αποτυπώνει ξεκάθαρα τον τρόπο με τον οποίο οι πολίτες αξιολογούν το ρόλο των ΜΜΕ. Δείτε και κρίνετε μόνοι σας. Τα ποσοστά, πάντως, είναι αποκαλυπτικά:

"Η πολιτική συγκυρία η οποία δημιουργήθηκε την περίοδο Δεκεμβρίου 2007 και Ιανουαρίου, Φεβρουαρίου 2008 λόγω της υπόθεσης «Ζαχόπουλου» επηρέασε σημαντικά το σύνολο του κοινωνικό πολιτικού περιβάλλοντος. Μέρος, κυρίως του κοινωνικού περιβάλλοντος, το οποίο βρέθηκε αφενός στο επίκεντρο, αφετέρου φάνηκε να εφάπτεται σε κάποιες περιπτώσεις με το ίδιο το πρόβλημα ήταν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (Μ.Μ.Ε.).
Σε μία προσπάθεια ανάδειξης του αντίκτυπου αυτής της περιόδου στην εικόνα των Μ.Μ.Ε. αξίζει να μελετηθούν στοιχεία τα οποία προέρχονται από έρευνες οι οποίες διεξήχθησαν την περίοδο εκείνη και κάλυψαν με αντιπροσωπευτικό τρόπο το σύνολο της Χώρας. Οι άξονες πάνω στους οποίους θα στηριχθεί η σύντομη μελέτη που θα ακολουθήσει είναι :
1.Αξιολόγηση των Μ.Μ.Ε. στον τρόπο διαχείρισης της επικαιρότητας
2.Συμβολή των Δρώντων ( Πολιτικοί / ΜΜΕ ) στο κλίμα της περιόδου
3.«Ποιοτικά» ευρήματα για τη σχέση Υπόθεσης «Ζαχόπουλου» και Μ.Μ.Ε.
4.Επίδραση της υπόθεσης «Ζαχόπουλου» στους Δρώντες αυτής της περιόδου

1. Αξιολόγηση των Μ.Μ.Ε. στον τρόπο διαχείρισης της επικαιρότητας
Με σημείο εκκίνησης τον βαθμό ικανοποίησης του Κοινού από τον τρόπο που παρουσίασαν τα επιμέρους ΜΜΕ την επικαιρότητα προκύπτει ότι διαμορφώνονται τρείς πρωταγωνιστές :
•Τα Κρατικά Κανάλια τα οποία εισπράττουν την υψηλότερη ικανοποίηση (65%).
•Την Ιδιωτική Τηλεόραση η οποία εισπράττει την χαμηλότερη ικανοποίηση (-66,2%).
•Τους Ενημερωτικούς Ραδιοφωνικούς Σταθμούς οι οποίοι εμφανίζουν τον υψηλότερο δείκτη (Θετικές – Αρνητικές κρίσεις) ο οποίος ανέρχεται στο 40,9% περίπου.
Ενδιαφέρον όμως έχει να αναφερθούν δύο επιπλέον παράμετροι :
•Η Υψηλή Αδιευκρίνιστη Αξιολόγηση όσον αφορά στην ικανοποίηση από τον τρόπο παρουσίασης της επικαιρότητας από το Ραδιόφωνο (ΔΞ/ΔΑ 27,9%) και από τις Εφημερίδες (ΔΞ/ΔΑ 17,9%) γεγονός το οποίο ενδέχεται να προέρχεται από τη χαμηλότερη χρήση του αντίστοιχου μέσου από το Κοινό
•Η διαφοροποίηση των αξιολογήσεων των Μ.Μ.Ε. με βάση τις ηλικίες του Κοινού οριοθετεί ότι οι πολίτες ηλικίας μεγαλύτερης των 35 ετών αξιολογούν πιο θετικά τα Κρατικά Κανάλια σε σχέση με τον μέσο Έλληνα, ενώ οι νεαρότεροι τηλεθεατές, ηλικίας 13-24 ετών, αξιολογούν θετικότερα την Ιδιωτική Τηλεόραση. Αντίστοιχα οι ακροατές ηλικίας 13-17 ετών αλλά και 25-44 ετών τοποθετούνται θετικότερα του μέσου όρου υπέρ του Ραδιοφώνου ενώ το ίδιο συμβαίνει για τις Εφημερίδες μεταξύ των αναγνωστών ηλικίας 25-34 ετών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην προσπάθεια άντλησης πληροφόρησης όσον αφορά στους λόγους μη ικανοποίησης, η Ιδιωτική Τηλεόραση συγκέντρωσε μεγαλύτερη αρνητική δυναμική καθώς εμφάνισε 1,7 αρνητικούς λόγους για την χαμηλή της επίδοση σε σχέση με τα άλλα Μ.Μ.Ε. (Κρατική 1,3 - Εφημερίδες 1,2 – Ραδιόφωνο 1,1).
Όσον αφορά στην κύρια αιτία μη ικανοποίησης εμφανίζεται μία πόλωση, καθώς η «Κατευθυνόμενη Γραμμή / Μη Αντικειμενικότητα» χαρακτηρίζει ( με σειρά προτεραιότητας):
•τις Εφημερίδες (54,1%)
•τα Κρατικά Κανάλια (46,6%)
•το Ραδιόφωνο (35,0%)
ενώ η Ιδιωτική Τηλεόραση φορτίζεται έντονα από :
•«Δραματοποίηση / Υπερβολές» (52,4%)
•«Αντιπαράθεση / Καυγάδες» (45,7%) •«Υπέρ - ανάλυση / 1-2 θέματα» (41,4%)
… με την «Κατευθυνόμενη Γραμμή / Μη Αντικειμενικότητα» να βρίσκεται στο 23,0% για την τελευταία. Συμπερασματικά η Ιδιωτική Τηλεόραση φαίνεται να σηκώνει το φορτίο της παρούσας συγκυρίας όχι τόσο για «Μη αντικειμενική ενημέρωση» αλλά για δημιουργία μιας ιδιότυπης «Αρένας» η οποία καταναλώνεται μεν, γίνεται όμως αντιληπτή δε από τους «πελάτες» της.

2. Συμβολή των Δρώντων ( Πολιτικοί / ΜΜΕ ) στο κλίμα της περιόδου
Ορίζοντας ως Δρώντες στην συγκεκριμένη συγκυρία τους Δημοσιογράφους, τους Πολιτικούς και τους Ιδιοκτήτες Μ.Μ.Ε. φαίνεται ότι τη μερίδα του λέοντος όσον αφορά στην συμβολή τους στο κλίμα που δημιουργήθηκε έχουν :
•Οι Δημοσιογράφοι (61,5%) &
•Οι Πολιτικοί (60,3%)
Όχι εύκολα, γλυτώνουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο, οι Ιδιοκτήτες Μ.Μ.Ε. καθώς συγκεντρώνουν 49,8%. Σημαντικό όμως είναι να αναφερθεί ότι μεταξύ περίπου ίσων πρωταγωνιστών (Δημοσιογράφοι, Πολιτικοί) την παράσταση έκλεψαν σε σχέση με την «κύρια/πρώτη συμβολή» τους στο κλίμα, οι Πολιτικοί με 52,4% (Δημοσιογράφοι 47,1%, Ιδιοκτήτες ΜΜΕ 16,9%)

3. «Ποιοτικά» ευρήματα για τη σχέση Υπόθεσης «Ζαχόπουλου» και Μ.Μ.Ε.
Μελετώντας λίγο περισσότερο την εικόνα που αντανακλαστικά δημιουργήθηκε για τα Μ.Μ.Ε. λόγω της υπόθεσης Ζαχόπουλου προκύπτει η επικράτηση αρνητικών χαρακτηριστικών. Τα Μ.Μ.Ε. σήμερα υπό την επήρεια της πρόσφατης υπόθεσης Ζαχόπουλου γίνονται αντιληπτά ως :
•Αναγκαίο κακό (46,1%)
•Απογοήτευση (43,9%)
ενώ αρκετά πιο χαμηλά έρχονται τα πρώτα θετικά χαρακτηριστικά, που είναι :
•Συντροφιά / Παρέα (25,1%)
•Χαλάρωση / Διασκέδαση (22,1%)
•Γνώση / Ενημέρωση (22,0%)
Οι πολίτες με Πανεπιστημιακή μόρφωση είναι αυστηρότεροι κριτές των Μ.Μ.Ε. ενώ πιο επιεικείς είναι εκείνοι με Καθόλου μόρφωση ή μόρφωση Δημοτικού χωρίς όμως να ανατρέπουν το γενικό κλίμα. Ενδιαφέρον έχει η ηλικιακή διαφοροποίηση στην κριτική που ασκείται στα Μ.Μ.Ε. όπου πυρήνας της διαφοροποίησης των απαντήσεων των πολιτών με ηλικίες 18-44 ετών σε σχέση με τον μέσο Έλληνα είναι «ο Κορεσμός» και «ο Συμβιβασμός» ενώ ο αντίστοιχος πυρήνας για τις ηλικίες 45+ είναι «η Συντροφιά / Παρέα». Εμβαθύνοντας ακόμα περισσότερο στη σχέση Μ.Μ.Ε. – Πολιτικής προκύπτει ότι η «λέξη» που την χαρακτηρίζει είναι «Συγκάλυψη» κατά την άποψη των Πολιτών, με ενισχυμένη παρουσία του όρου στις ηλικίες 25-34 ετών. Το τελευταίο είναι σε συγχρονισμό με το γεγονός ότι η συγκεκριμένη περίοδος ανέδειξε με ποσοστό συμφωνίας 71% ότι υπάρχει «Αθέμιτη εμπλοκή συγκεκριμένων ΜΜΕ στην υπόθεση Ζαχόπουλου».

4. Επίδραση της υπόθεσης «Ζαχόπουλου» στους Δρώντες αυτής της περιόδου
Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν υψηλά ποσοστά αναμονής / ουδέτερης στάσης (περίπου 25% έως 40%), όσον αφορά στο ποιος βγήκε κερδισμένος ή χαμένος από την περίοδο αυτή είναι ενδιαφέρον να αναφερθούμε σε κάποιους πρωταγωνιστές. Συγκεκριμένα ως ήταν αναμενόμενο κερδισμένοι φαίνεται να βγαίνουν οι Ενημερωτικοί Ραδιοφωνικοί Σταθμοί αφού βεβαίως λάβουμε υπόψη το χαμηλότερο ποσοστό χρήσης του μέσου σε σχέση με την τηλεόραση που δίνει αντίστοιχα τη μεγαλύτερη ουδέτερη στάση (40%) ως προς την προσδοκία κέρδους από αυτήν την υπόθεση. Ως προς τα υπόλοιπα Μ.Μ.Ε., με τις μεγαλύτερες απώλειες φαίνεται να βγαίνει η τηλεόραση καθώς εμφανίζει χαμηλό δείκτη προσδοκιών (Κερδισμένη – Χαμένη, 14,3%).
Ο μεγάλος όμως χαμένος από αυτήν την συγκυρία φαίνεται να είναι ο κλάδος των Δημοσιογράφων ( Δείκτης Προσδοκιών : Κερδισμένοι – Χαμένοι = -8,8% ) γεγονός το οποίο απαιτεί διαχείριση από τους εκπροσώπους του κλάδου στο άμεσο μέλλον".