Πράσινη επιχειρηματικότητα, ηλιακή ενέργεια και ελληνικοί μύθοι

Η βαθύτατη κρίση που ταλανίζει τη χώρα σε ανταγωνιστικότητα, παραγωγικότητα, ζήτηση, αλλά και κανόνες αγοράς (τεράστια διαφθορά), αντιμετωπίζεται με συνθήματα για "πράσινη επιχειρηματικότητα", "πράσινες θέσεις εργασίας" και πολλά άλλα πράσινα οραματικά ξεσπάσματα. Στοιχειώδης ανάλυση δείχνει ότι η στροφή σε περιβαλλοντικά πιο φιλικές τεχνολογίες και μεθόδους παραγωγής, μπορεί να βοηθήσει μόνο υπεραναπτυγμένες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Ιαπωνία, άντε και χώρες με πολύ χαμηλό κόστος παραγωγής, όπως η Κίνα. Η αναγκαία στροφή προς λιγότερο ρυπαίνουσες πρακτικές, δεν φαίνεται να βοηθά ούτε την Ισπανία, που επένδυση πολλά σε ανανεώσιμες μορφές ενέργειας, αλλά αυτό δεν αποτελεί ισχυρό αντίδοτο στην κατάρρευση των κατασκευών και τη μεγάλη ανεργία που αντιμετωπίζει η χώρα του Θαπατέρο.

Αξίζει να σημειώσουμε 2-3 σκέψεις για την Ελλάδα, που έσπευσε αρκετά αργοπορημένα στο νέο -οικονομικό- πεδίο:

1. Εχοντας αποδιαρθρωθεί κάθε μορφή βιομηχανικής παραγωγής στη χώρα μας, η ανάπτυξη των ανανεώσιμων μορφών ενέργειας είναι καλοδεχούμενη για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος, αλλά θα φέρει ελάχιστες θέσεις εργασίας και οριακά ενδιαφέρουσα τεχνογνωσία (εφαρμογής κυρίως, όχι παραγωγής). Οι Ισπανοί και οι Πορτογάλοι έχουν δημιουργήσει εξαγωγικές εταιρείες, αλλά η Ελλάδα πιθανόν να έχασε το τραίνο, αφού επί 8-10 χρόνια οι ανανεώσιμες έγιναν άλλο ένα γραμμάτιο που πληρώνεται στους τεράστιους μηχανισμούς διαφθοράς.

2.Τα οικονομικά οφέλη θα είναι μακροπρόθεσμα και οριακά. Μέχρι τότε η οικονομία και ο ιδιώτης (πχ που θα εγκαθιστά φωτοβολταϊκά στην ταράτσα του) θα πρέπει να επενδύσει σημαντικούς πόρους, που θα αποσβεσθούν σε 5-10 χρόνια.

3.Η ενέργεια που προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές θα είναι για αρκετά χρόνια πιο ακριβή απο αυτήν που παράγεται απο λιγνίτη ή λιθάνθρακα. Το έχουν πει στους πολίτες, όσοι ευαγγελίζονται φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες;

Τα παραπάνω γράφονται από κάποιον που είναι με το μέρος της ανάπτυξης των ανανεώσιμων μορφών. Θεωρώ όμως ότι λέγοντας στους πολίτες τη μισή αλήθεια, τάζοντας πράσινες θέσεις εργασίας (στο δημόσιο εννοούν, αν και δεν το λένε) δημιουργείται ένα κλίμα υπερβολικών προσδοκιών, που θα φέρει κύμα δυσφήμισης και αντίδρασης κατά της πράσινης ενέργειας. Φαντασθείτε τι έχει να γίνει στα τηλεοπτικά κανάλια, όταν γίνει αντιληπτό ότι πράσινη ενέργεια, σημαίνει 10-20% πιο ακριβό ετήσιο προϋπολογισμό του νοικοκυριού. Θα ξεκινήσουν διαδηλώσεις όπου το αγωνιστικό πλήθος θα σπάει φωτοβολταϊκά πάνελ, όπως στη Σέριφο είναι έτοιμοι να κατεβάσουν τις ανεμογεννήτριες (για λόγους αισθητικής λένε).

Ενώ λοιπόν, με διαφορά φάσεως, στην Ελλάδα ανακαλύψαμε και εξιδανικεύουμε την "πράσινη ενέργεια", η διεθνής αγορά φωτοβολταϊκών μπαίνει σε βαθιά ύφεση, όχι μόνο λόγω της οικονομικής κρίσης, αλλά και επειδή η ανάπτυξη των ηλιακών στηρίχτηκε σε επιδοτήσεις. Δεν είναι κατ' ανάγκην κακό για την Ελλάδα, που εισάγει τα πάντα, απλώς προσγειώνει όλη τη συζήτηση που ταυτίζει τις ανανεώσιμες με έναν νέο παράδεισο, που θα τον βρούμε πατώντας ένα κουμπί.

Μέσα από το παραπάνω πρίσμα, έχουν ενδιαφέρον ορισμένα στοιχεία από πρόσφατο άρθρο των Financial Times:

What looked only last year like a shining future for the solar industry has flared into a supernova, incinerating profits and share prices. Demand for photovoltaic panels had been growing at 45 per cent annually from 2000 to 2008, but the industry underwent an aggressive expansion at the wrong time. Finished panel capacity is at about 9,000 megawatts while demand has contracted from about 6,000MW last year to 4,500 in 2009, according to Barclays Capital.

The recession is partly to blame, but so is Spain. Accounting for nearly half of global installations last year, Spanish demand is expected to fall from 2,500MW to about 300MW after subsidies were slashed. China, also the largest panel manufacturer, is picking up some of the slack with hefty green spending.

*photo via flickr*